Para penganalisis berkata Parlimen dan Dewan Undangan Negeri (DUN) patut mengambil contoh daripada rakan sejawat mereka di Selangor yang membenarkan usul pembangkang, Hannah Yeoh dibentangkan dan dibahaskan. – Gambar fail.
Apa yang boleh Parlimen dan Dewan Undangan Negeri (DUN) lain pelajari daripada keputusan Selangor membenarkan pembangkang membawa usul mengenai hudud?
Satu: Untuk menjadi sebahagian daripada demokrasi matang yang sentiasa berubah bermakna mempunyai keberanian dan kemahuan membenarkan sebarang isu dibahaskan secara terbuka, tidak kira sama ada ia akan membuatkan pihak lain berasa tidak selesa.
Dua: Ia akan memberi perhatian terhadap pembangkang, terutamanya kepada kualiti wakil yang dipilih daripada segi perdebatan dan tingkah laku.
Di Parlimen di mana usul yang dibawa oleh ahli Parlimen Pakatan Rakyat kerap dibuang, Speaker Tan Sri Pandikar Amin Mulia dan dua timbalannya perlu mencontohi rakan sejawat mereka di Selangor, yang membuat keputusan membenarkan usul pembangkang, Hannah Yeoh dibentang dan dibahaskan, kata para penganalisis.
Walaupun Umno Selangor melakukan pusingan-U dan menarik balik usul itu, penganalisis berkata memberi kebenaran ia dibahaskan menunjukkan pemahaman negeri undang-undang jenayah Islam menimbulkan minat kepentingan awam yang berhak untuk dibincangkan.
"Dengan membenarkan usul daripada pembangkang itu menunjukkan persidangan DUN Selangor adalah lebih demokratik.
“Ini adalah satu perkembangan yang sihat, " kata Pengarah Eksekutif Merdeka Center, Ibrahim Suffian.
Beliau mengakui jarang dilihat melihat pembangkang dibenarkan membentangkan usul menyentuh isu kepentingan awam – seperti dalam kes perundangan Selangor – menegaskan ia perkara biasa di negara yang mempunyai demokrasi lebih matang.
"Sudah tiba masanya Parlimen menjadi lebih terbuka dalam membincangkan isu berkaitan dengan rakyat," katanya. Di Parlimen, terdapat dua jenis usul, iaitu usul kecemasan dan biasa.
Usul kecemasan biasanya memerlukan notis sehari dan perlu memenuhi Perintah Tetap 18 (1), yang bermakna ia adalah penting, spesifik dan berkepentingan awam.
Sebahagian daripada usul ini ditolak dalam kamar oleh speaker kerana kegagalan memenuhi permintaan notis itu atau ia tidak relevan.
Jika usul berjaya ke Dewan Rakyat, seorang ahli Parlimen akan mempunyai peluang membacanya selepas akhir waktu soalan lisan pada jam 11.30 pagi sebelum speaker membuat keputusan.
Usul kecemasan biasanya dibawa oleh ahli Parlimen pembangkang dan hampir selalu ditolak oleh speaker atas alasan ia tidak penting, tidak spesifik dan tidak melibatkan kepentingan awam.
Antara usul kecemasan yang dibangkitkan oleh pembangkang adalah memotong gaji menteri yang gagal melaksanakan tugas mereka, kematian dalam tahanan dan terbaru ialah perbincangan mengenai kedudukan kewangan syarikat penerbangan negara, Malaysia Airlines.
Parlimen juga pernah menolak usul kecemasan yang dikemukakan Barisan Nasional seperti dalam kes Datuk Seri Noh Omar (BN-Tanjong Karang) berhubung usul mengutuk Gabungan Malaysia NGO (Comango) dibuang pada November tahun lalu.
Usul normal biasanya disenaraikan di laman belakang Kertas Perintah dan perlu dikemukakan 14 hari sebelum Parlimen bersidang.
Usul ini sangat jarang dibahaskan kerana urusan kerajaan sentiasa diberi keutamaan dan disempurnakan segera.
Speaker boleh menggunakan budi bicara mereka untuk membuat keputusan mengenai perintah usul muncul di Kertas Perintah.
Satu usul diserahkan oleh Azmin Ali (PKR-Gombak) pada 26 Mac untuk berdebat mengenai kelakuan tiga hakim Mahkamah Rayuan yang terlibat dalam mengembalikan keputusan mahkamah berhubung pembebasan Ketua Pembangkang, Datuk Seri Anwar Ibrahim dalam kes liwat.
Usul itu mendapat sokongan daripada 62 ahli Parlimen dan diletakkan pada nombor 21, dan merupakan perkara terakhir dalam senarai itu, menimbulkan kebingungan pembangkang yang berhujah apabila tidak berjaya mendapat usul itu dibahaskan.
Proses ini adalah sama dalam perhimpunan Selangor, kecuali terdapat bantuan untuk ahli jika usul kecemasan mereka ditolak dalam Dewan.
Ahli berkenaan masih boleh membahaskan usul jika sekurang-kurangnya lima ahli berdiri menyokongnya.
Ibrahim berkata, apa sahaja yang dibincangkan dalam Parlimen akan menjadi rekod awam dan oleh itu, mungkin ada keinginan speaker menahan apa-apa perbahasan tertentu supaya ia tidak akan memalukan kerajaan pada masa depan.
"Usul pembangkang sering menunjukkan kelemahan kerajaan yang memerintah, mungkin ada yang ingin mengambil kesempatan atas perbahasan itu, tetapi pada jangka panjang, ia tidak membantu.
"Ia tidak membenarkan kritikan, dan oleh itu, ia menghalang penyelesaian dan pandangan yang membina daripada dibincangkan,” katanya.
Beliau berkata, membuang usul pembangkang juga menyebabkan ia tidak disenangi kerana ia tidak akan mendedahkan pembangkang kepada perhatian awam terhadap kualiti perdebatan dan cadangan penyelesaian.
Turut bersetuju dengan pandangan Ibrahim, penganalisis politik daripada Universiti Putra Malaysia, Dr Jayum Jawan berkata, membenarkan debat usul yang dibawa oleh wakil rakyat Pakatan Rakyat tidak bermakna satu pihak bersetuju dengannya.
"Pada akhirnya, ia masih perlu tertakluk kepada undian. Apa yang penting, ia memupuk perbahasan sihat mengenai sebarang isu. Mana-mana ahli Parlimen harus dibenarkan mengemukakan usul dan dibahaskan," katanya.
Sementara usul hudud Selangor menyebabkan perbandingan tindakan antara speaker negeri dan Persekutuan, satu perkara jelas: Di mana ada kemahuan, di situ ada jalan.
Dalam kes Yeoh, beliau membenarkannya kerana bertanggungjawab terhadap rakyat Selangor dan Ahli Undangan Negeri untuk membenarkan perbahasan mengenai apa jua isu yang sah dan penting untuk dibahaskan dalam persidangan.
Ketua Eksekutif Institut Demokrasi dan Hal Ehwal Ekonomi (Ideas), Wan Saiful Wan Januari, berkata speaker Parlimen juga patut mencontohi Yeoh.
"Jika speaker mahu melakukannya, dia boleh, tidak kira apa kaitan idea itu," katanya sambil menjelaskan bahawa pembangkang juga merupakan sebahagian daripada tadbir urus negara.
Bagaimanapun, beliau mempersoalkan Umno Selangor kerana membentangkan usul hudud, ia membingungkan sebuah parti mewakili Melayu membentangkan mengenai perkara ini apabila terdapat banyak isu lain lebih penting seperti cara menangani krisis air dan pengurusan lalu lintas di negeri ini.
"Menarik untuk melihat di mana keutamaan mereka. Saya mengucapkan tahniah kepada Umno Selangor kerana menunjukkan mereka lebih alim daripada Umno secara keseluruhannya,” katanya.
Ahli Parlimen Umno, Datuk Nur Jazlan Mohamed mengakui speaker Parlimen "kadang-kadang terjejas" dalam menunaikan kewajipannya oleh kerajaan sebagai keutamaan dan perlu diberi kepada urusan kerajaan.
"Contohnya dalam isu hudud, saya rasa ia harus dibenarkan dibentang di Parlimen supaya perdebatan penuh boleh dilakukan," kata ahli Parlimen Pulai itu.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan